सुन्दरी प्रतियोगीता र सुन्दरीहरु

माघ महिना सुरु हुनै लागि सक्यो । यसपाली पनि सधैं झैं आफ्नो प्रोडक्टको मार्केटिङ गर्न विज्ञापन एजेन्सीहरुले युवतीहरुलाई सुन्दरी प्रतियोगिताको नाममा नग्याएर उनीहरु मार्फत आफ्नो बजार विस्तार गर्न खोजीरहेका छन् । त्यसका लागि युवतीहरुको होड नै चलिरहेको छ । शहरभरि युवतीहरुमाझ त्यसैको चहलपहल छ । उनीहरु विभिन्न संघसंस्थाले आयोजना गरेको मोडलिङ्ग प्रतियोगितामा सहभागि भै आफुलाई योग्य  बनीरहेको महशुस गरिरहेका छन् । त्यस भन्दा पनि माथि विभिन्न फेसन डिजाइनरले तयार पारेको टु पिस सम्मको कथित फेसनको पहिरनमा आफुलाई नग्याईरहेका छन् अनि आफ्ना अभिभावक र समाजलाई भनिरहेका छन् ‘यो हाम्रो क्षमता प्रदर्शन गर्ने ठाउँ हो, यसबाट हामीलाई हाम्रो क्षमता प्रदर्शन गर्न मोैका मिलिरहेको छ’ ।

गत वर्षको यस्तै प्रतियोगितामा सहभागी भएका अनि विजयी युवतीहरुले एकै स्वरमा भनेका थिएः युवतीहरुको क्षमता प्रदर्शन गर्ने यो एउटा ठूलो ठाउँ रहेछ । हामीले यहाँबाट धेरै कुरा सिक्यौ । कसरी बोल्ने, कसरी खाने, कसरी हिड्ने आदि । त्यस भन्दा ठुलो कुरा हामीमा यसले नयाँ कन्फिडेन्ट थपेको छ आदि आदि । 

अभिभावकले उनीहरुको कुरा पत्याइदिन्छन् तर समाज उनीहरुको अभिभावकको सोचाई जतिको मात्र छैन समाज त्यस भन्दा पनि धेरै माथि छ, त्यसैले समाजले उनीहरुलाई प्रश्न गर्छ, के तिमीहरुले यस भन्दा अघि नेपाली परिवेशमा वसेर बोल्न, खाना खान, हिड्न जानेका थिएनौ । कि तिमीहरुलाई घरमा ति सब कुरा सिकाईदैन ? के तिमीहरुले त्यहाँ गर्ने सुगा रटाई अभिनय नै नेपाली परिवेशको यथार्थ हो त ? के तिमीहरुले त्यस प्रतियोगीतामा गर्ने अंग प्रदर्शन पनि क्षमता प्रदर्शन नै हो । अथवा त्यो तिमीहरुको कामुकता प्रदर्शन हो ? अंग प्रदर्शन, टु पिस, अनि कम्बर मर्काएर हिड्दैमा क्षमता प्रदर्शन हुन्छ ? के, तिमीहरुलाई थाहा छ कुनै प्रोडक्टको मार्केटिङ गर्ने तिमीहरुलाई साधन बनाईदैछ ? अनि तिमीहरु त्यसैलाई क्षमता प्रदर्शन गर्ने ठाउँ भनिरहेका छौ ।, के तिमीहरुलाई नेपाली शहर भन्दा बाहिरी गाउँले युवतीहरुको यथार्य थाहा छ ? तिनीहरुले कति पढ्न पाएका छन् कति हिड्न पाएका छन् ? तिनीहरु कसरी खान्छन्, कति खान्छन, के के खान्छन् अनि तिनीहरुको दिनचर्या के तिमीहरुको जस्तै ठुल ठुला रेष्टुरेण्ट, डिस्को थेक, फेसन सो, अंग प्रदर्शन मा वित्न पाउँछ ? तिनीहरु तिमीहरु जस्तै अंगप्रदर्शन गर्न मन पराउँछन् ?

यी सब प्रश्नको फेरी पनि उत्तर एउटै हुन्छ । यसले हाम्रो क्षमता प्रदर्शन गर्ने मौका दिएको छ । हामीले हाम्रो क्षमता प्रदर्शन गर्न पाउने की नपाउने ? अझ उनीहरुको उल्टो प्रश्न समाज तर्फ फर्किन्छ । 

फेरी पनि नेपाली समाज ती युवतीहरुको उत्तरमा सहमत छैनन् । उनीहरुलाई राम्ररी थाहा छ सुन्दरी प्रतियोगिता गराउने र त्यसमा सहभागी भएका २÷४ सय सहभागीहरुले बनाएको २÷४ सय प्रश्न उत्तर नै त्यस प्रतियोगितामा सोधिन्छ र स्टेजमा त्यही रटेको प्रश्न उत्तरलाई नै प्रस्तुत गरिन्छ । हो उनीहरुले त्यस कार्यक्रममा राम्रा उत्तर दिन्छन् र दिएका पनि छन् तर अन्य सार्वजनिक स्थलमा ति युवतीहरुको स्थान के छ के हुन्छ ? आदि कुराहरु केलाउँने हो भने १÷२ जना भन्दा माथि कोही पनि सार्वजनिक हैसियत बनाएका वा स्टेशमा दिएका उत्तरहरु कान्वर्यन्य गर्ने खालका छ्रैनन । यसको उदारहणको रुपमा विगतका सुन्दरीहरुले दिएका बाहिरी अभिव्यक्तिबाट नै स्पष्ट हुन्छ । 

अझ भन्ने हो भने सुन्दरी प्रतियोगिताका सहभागी सून्दरीहरु कै मतमा पनि यो उनीहरुका लागि वर खोज्ने एउटा राम्रो विज्ञापन हो । अहिले सम्मका नेपाल सुन्दरीहरु मध्ये धरैले आफस ससन्दरी छानिएर नै राम्रा वर पाएर घरजम गरेर बसेका छन् । बाँकी भने यसैलाई माध्यम बनाएर ल्न्इ, क्ष्ल्न्इ मा जागिर खान सक्षम भएका छन् ।

 यी सब कुरा पुँजीवादी समाजबाट आएका हुन् अनि पुँजीवादीहरुले आफ्नो पुँजीलाई बजार दिन यस्तै खाले अनेकौ बहाना बनाएर उनीहरुको शरिर देखाएर आफ्नो बजार बढाउन चाहन्छन् र बढाई रहेका छन् ।

तिनीहरुको कुरामा विश्वास गर्ने आधार नेपाली समाजमा छैन । यस्ता कथित प्रतियोगितामा भाग लिने करिब दुई तीन सय आधुनिक युवतिहरु जो सुन्दरी प्रतियोगितालाई क्षमता प्रदर्शन गर्ने थलोको रुपमा लिन्छन जसलाई नेपाली युवतीहरुको कुल जनसंख्यासँग हेर्ने हो भने पनि लगभग .००३ प्रतिशत हुन आउँछ । त्यसकारण पनि नेपाली समाजमा चलेको स’न्दरी प्रतियोगिता उपय’क्त ह’न सक्दैन भन्ने ठम्याई मेरो छ । यसका तपाईहरुको मत के छ ? मलाई थाहा छैन । तर लाग्छ समाजको अध्ययन गर्ने सबैले यसलाई नकारछन नै ।

Hari Dahal

Dhulabari